Introductie Thema: De invloed van politiek op vastgoed

Editie: 24.3 - De invloed van politiek op vastgoed

Published on: 25 juni 2017

---

De overwinning van Trump en de ontwikkelingen omtrent de Brexit vormen de opmaat voor een roerig 2017. Bovendien betekent het jaar 2017 opnieuw verkiezingen voor Nederland, Frankrijk en Duitsland. De wereld is nog onzeker over het nieuwe leiderschap, de politieke koers en de economische gevolgen. Deze politieke ontwikkelingen kunnen zowel in Nederland als op mondiaal niveau een sterke invloed uitoefenen op de vastgoedmarkt en zijn met name terug te zien in de beleggingsvoornemens van (internationale) vastgoedbeleggers.

De overwinning van Trump als president van de Verenigde Staten heeft in Europa en Nederland geleid tot macro-economische onzekerheid. Een gevolg is dat de rente laag blijft en vastgoed wordt gezien als een relatief veilige investering (Chaudoir, 2017). De Europese en Nederlandse vastgoedmarkt doen hier haar voordeel mee. Het is echter de vraag óf en wanneer er een einde komt aan de lange periode van extreem lage rente. Als deze rente gaat stijgen, zal vastgoed als beleggingsobject in populariteit afnemen. Dit betekent ook een stijging van de hypotheekrente waardoor de betaalbaarheid van de woningmarkt afneemt (Guinee, 2016). Het presidentschap van Trump oefent een nog grotere invloed uit op de Amerikaanse vastgoedmarkt. Omdat zijn voorstellen voornamelijk gericht zijn op het versoepelen van kredietvoorwaarden, belastinghervorming en het stimuleren van de economische groei, zal het commercieel vastgoed hier op korte termijn haar vruchten van kunnen plukken (Cushman & Wakefield, 2016). Het handelsbeleid van Trump zal waarschijnlijk een negatief netto-effect hebben op de gehele vastgoedmarkt in Amerika. Daarnaast zal het stijgen van de huidige, lage rentestand op haar beurt leiden tot minder dynamiek op de vastgoedbeleggingsmarkt.

Ook op Europees niveau hebben politieke beslissingen grote invloed op de vastgoedmarkt. De Brexit leidt tot meer vraag naar kantoren in Amsterdam, met hogere prijzen tot gevolg (Vastgoedmarkt, 2016). Kleinere en flexibele organisaties zien snel na de Brexit hun kans om naar Amsterdam te verhuizen. Andere bedrijven zullen minimaal vijf tot tien jaar nodig hebben voor een verhuizing, vanwege de langlopende huurovereenkomsten en de aanzienlijke aantallen werknemers die deze bedrijven hebben (Participaties.nl, 2016). Na Duitsland is Nederland favoriet voor investeerders die zich uit het Verenigd Koninkrijk terugtrekken (EY, 2017). Een ander gevolg van de Brexit is dat de overspannen huizenmarkt in Londen iets zal gaan afkoelen, terwijl die in Amsterdam daarentegen nog meer zal overkoken (Hentenaar, 2016).

Ondanks de gevolgen voor Nederlands vastgoed door internationale politiek, zal de Nederlandse politiek zelf de grootste invloed uitoefenen. Ingevoerde wetten kunnen een grote impact hebben op zowel nieuwbouw als op bestaand vastgoed. De huidige verkiezingsuitslag heeft geleidt tot robuuste economische vooruitzichten, beleggers hoeven zich niet meer te laten tegenhouden door politieke onzekerheid (Vastgoedmarkt, 2017).

Zoals omschreven, kunnen verschillende politieke ontwikkelingen invloed uitoefenen op het gebied van vastgoed. Vaak hebben deze politieke invloeden een sterke relatie met economische ontwikkelingen en veranderingen in de wet. Vooral eigenaren en beleggers zijn hier gevoelig voor. De thema-artikelen in dit magazine omschrijven meerdere nationale situaties waar politiek invloed uitoefent op vastgoed.

Thema-artikelen
Uit de introductie blijkt al dat het thema ‘politieke invloeden op vastgoed’ vanuit meerdere invalshoeken te benaderen is. In deze editie van het SERVICE Magazine worden vijf van deze invalshoeken belicht door middel van een artikel. Ieder artikel zal kort toegelicht worden in de onderstaande alinea’s.

De aardbevingen in Groningen als gevolg van de gaswinning leiden tot directe, fysieke schade aan gebouwen en infrastructuur. Sylvia Jansen, methodoloog en onderzoeker aan de TU Delft, bespreekt in haar artikel de aspecten die komen kijken bij het in kaart brengen van de waardedaling van dit getroffen gebied. Het bepalen van de waardedaling voor de individuele woning in het bijzonder, blijkt geen eenvoudige taak te zijn.

In 2013 is het Energieakkoord gesloten tussen veertig partijen – waaronder de Rijksoverheid – om energiebesparing te bereiken. Minister Blok heeft onlangs een wettelijke verplichting aangekondigd: kantoren moeten vanaf 2023 minimaal energielabel C hebben, anders mogen deze niet meer worden gebruikt. Rinus Vader, leading professional bij Royal HaskoningDHV, zal ingaan op deze maatregel en zijn visie hierop weergeven.

Onderwerpen als de stimulering van nieuwbouw, de verhuurderheffing en duurzaamheid zijn thema’s die uitdaging veroorzaken op het beleidsterrein van de overheid. Deze politieke plannen en ambities zijn niet alleen interessant voor de Nederlandse burger, maar ook voor vastgoedpartijen. Elisa Bontrop, adviseur bij Sweco Capital Consultants B.V., gaat in haar artikel dieper in op deze vastgoed gerelateerde thema’s die de politiek bezig houden.

Nicolette Zandvliet, jurist bij NEPROM, zal vervolgens de Omgevingswet toelichten. De Omgevingswet bundelt veel wetten samen en zal waarschijnlijk in 2019 in werking treden. In het artikel wordt ingegaan op de verbeterdoelen van de wetgeving, verschillen met de bestaande wetgeving en de implementatie.

Is de strategie die gebruikt is bij de bouw van het Timmerhuis en De Rotterdam om stadsvernieuwing aan te jagen met overheidsinvesteringen onzinnig? En in hoeverre zijn overheden in staat om private investeringen te stimuleren? Gregor Heemskerk, adviseur bij Twynstra Gudde, beschrijft de strategie van overheden om ontwikkelingen op gang te brengen aan de hand van Amsterdamse en Rotterdamse voorbeelden.

 

Bronvermelding
Chaudoir , R. (2017). Merkbaar effect op Europese vastgoedmarkt. Opgehaald van http://www.logic-immo.be/nl/immo-nieuws/effect-op-europese-vastgoedmarkt-na-verkiezing-trump-29149.html

Cushman & Wakefield. (2016). Trump: Impact on the U.S. Economy & The property markets.

EY (2017, januari). Plan B… For Brexit. Geraadpleegd van http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EYs-european-attractiveness-survey-plan-b-for-brexit/$FILE/EYs-european-attractiveness-survey-plan-b-for-brexit.pdf

Hentenaar, R. (2016, juni). VJ Commentaar: ‘Nederlandse huizenmarkt in Randstad gaat overkoken door Brexit’. Geraadpleegd van https://vastgoedjournaal.nl/news/27646/vj-commentaar-nederlandse-huizenmarkt-in-randstad-gaat-overkoken-door-brexit

Guinee, T. (2016). Vastgoedman Trump aan de macht. Opgehaald van MVGM: https://www.mvgm.nl/nieuws-blogs/vastgoedman-trump/

Participaties.nl. (2016, 11 augustus). Meer vraag naar kantoren in Amsterdam na Brexit. Geraadpleegd van https://www.participaties.nl/Column/255031/Meer-vraag-naar-kantoren-Amsterdam-na-Brexit.aspx

Rijksoverheid. (2016, 28 november). Alle kantoren verplicht zuinig met energie. Geraadpleegd van https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2016/11/28/alle-kantoren-verplicht-zuinig-met-energie

Vastgoedmarkt. (2016, 28 oktober). ‘Meer transacties op continent door Brexit’. Geraadpleegd van http://www.vastgoedmarkt.nl/geen-categorie/nieuws/2016/10/meer-transacties-op-continent-door-brexit-10196268

Vastgoedmarkt. (2017, 16 maart). ‘Onzekerheid op vastgoedmarkt weg na goede uitslag’. Geraadpleegd van http://www.vastgoedmarkt.nl/beleggingen/nieuws/2017/3/onzekerheid-op-vastgoedmarkt-weg-na-goede-uitslag-101119885

Mail the editors