Van innovatiecontainer naar innovatie ‘containen’
Editie: 23.2 - Digitalisering in de vastgoedsector
Published on: 17 maart 2016
Vele innovaties komen, onder andere via sociale media, dagelijks in grote aantallen voorbij; maar hoe wordt overzichtelijk welke innovaties er nu wel en welke er nu niet toe doen?
 |
Cees van Beukering is raadgevend ingenieur bij NLIngenieurs, directeur van Partners in Vastgoedmanagement (PVM), hoofddocent van de Vastgoed Business School en oprichter van Platform Economie en Ruimte. |
|
Stephan Kerperien is student Urban Systems and Real Estate aan de Technische Universiteit Eindhoven. Binnen PVM ondersteunt hij in vastgoedadvies en is daarnaast bij de Vastgoed Business School verantwoordelijk voor de communicatie en inhoudelijk medeverantwoordelijk voor de module innovatie van de Cursus Vastgoedbeheer. |
 |
Innovatie, het succesvol invoeren van nieuwe en nuttige ideeën (Kreanova, 2015). Bedrijven zien het vaak als doelstelling om te innoveren. Innovaties kunnen in radicale en incrementele vorm gebeuren. Radicale innovaties kunnen een markt op z’n kop gooien, kijk bijvoorbeeld naar de overgang van LP naar CD en vervolgens naar MP3 en Spotify. Binnen de bouwsector en vastgoedsector kennen we vooral veel incrementele innovaties: het verbeteren van een bestaand product. Vele innovaties komen, onder andere via sociale media, dagelijks in grote aantallen voorbij; maar hoe wordt overzichtelijk welke innovaties er nu wel en welke er nu niet toe doen?
Het zijn inmiddels welbekende bedrijven door de hele wereld en ze voorzien jaarlijks miljoenen mensen van verblijfruimtes dan wel vervoer (Hartholt, 2014): Uber en Airbnb. Ze zijn wereldwijd populair en het lijken gerenommeerde bedrijven, maar bestaan nog geen tien jaar. Vernieuwende businessconcepten die een radicale verandering in de markt van toerisme en vervoer hebben betekend. Een radicale innovatie zou binnen het vastgoed eveneens de markt kunnen veranderen. Een risico dat ieder bedrijf loopt, is uit de markt geconcurreerd worden door een nieuw en hip concept of idee dat alles op z’n kop zet. Het geheel uitbannen van dit risico lijkt een onmogelijke taak, echter kan het risico verkleind worden door in te spelen op bestaande innovaties.
“Innoveren is het succesvol invoeren van nieuwe en nuttige ideeën.”
Rogers (2013) onderscheid in zijn onderzoek vijf verschillende fases waarin bedrijven wensen deel te nemen aan innovatie (zie afbeelding 1). De eerste groep die wordt onderscheiden is ‘innovators’. Deze groep initiators is vanaf de eerste fase betrokken, waarbij ze actief opzoek zijn naar ontwikkeling van innovatie. De groep die hierop aansluit is ‘Early adopters’. Kenmerk van deze groep is eveneens het actief op zoek zijn naar innovatie, met het verschil dat er geen ontwikkeling van innovatie plaatsvindt. De volgende twee midden categorieën, bestaande uit ‘Early majority’ en ‘Late majority’, worden in de basis onderscheiden door een verschil in bedrijfscultuur, waarbij de ‘Early majority’ het onderscheid maakt door open te staan voor innovatie en vooruitgang, terwijl de ‘Late majority’ deze afhoudt en afwacht tot ze voorbeelden van geslaagde implementatie hebben gezien. De laatste groep, ‘The Laggards’, kan als conservatieve groep worden gezien. Deze groep baseert zijn bedrijfsbeleid op een solide bewezen dienst, waarbij het risico wordt gelopen dat uiteindelijk de slag om de klant wordt gemist.
 |
| Figuur 1: Rogers’ Diffusion of Innovations (Rogers, 2003) |
.
Het onderscheid dat wordt gemaakt is voor iedere innovatie en ieder nieuw product anders. Het is afhankelijk van de interesse in en de hunkering naar verbetering en de potentie die gezien wordt in de aangeboden innovaties. Een inschatting maken van de potentie die een innovatie heeft, kan worden gedaan op verschillende manieren. Een manier van bewust beoordelen van innovaties is ontwikkeld door Gartner via de Gartner Hype Cycle (Gartner, 2016).
De Hype Cycle bestaat, in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, niet uit een cyclus maar uit een curve. Deze curve beschrijft twee dimensies, Maturity en Visibility. Maturity geeft hierbij de fase in waarin de ontwikkeling van de innovatie zich begeeft. Dit wordt beschreven in fases van idee tot uiteindelijke productie. Visiblity geeft de zichtbaarheid van de innovatie aan in deze verschillende fases. Dit kan zichtbaarheid op sociale media betreffen, interesse vanuit de overige mediakanalen en eveneens bijvoorbeeld interesse vanuit het bedrijfsleven. De innovaties die in deze gra ek worden weergegeven, volgen de vorm van de curve zoals weergegeven in afbeelding 2. In de Hype Cycle wordt een onderverdeling gemaakt in vijf fases die een innovatie doorgaat voor deze succesvol is ingevoerd.
1. De ‘technology trigger’ geeft de trigger weer die de innovatie inleidt. Een technologische doorbraak is de basis van deze vooruitgang. Er bestaat in deze fase nog geen bruikbaar product dat uit deze doorbraak voortvloeit.
2. ‘Peak of expectations’ geeft de hype weer die ontstaat op het moment dat een nieuwe functie is gekoppeld aan de technologische vooruitgang. Het nieuws dat gebracht wordt bestaat hierin uit succesverhalen. De innovatie genereert in deze fase veel aandacht.
3. ‘Trough of Disillusionment’ beschrijft de fase waarin een aantal tegenslagen verwerkt dienen te worden. Iedere innovatie komt tegenslagen tegen, voornamelijk als het naar een nieuwe productievorm over moet gaan, waarbij de aantallen oplopen. Dit vermoeilijkt het op de markt brengen van het product.
4. ‘Slope of Enlightenment’ is de fase waarin de nieuwe techniek omarmd wordt door de grote massa. Nieuwe mogelijkheden voor de innovatie doen zich aan en deze worden in bredere zin geprobeerd en aangetrokken door bedrijven.
5. ‘Plateau of Productivity’ beschrijft de laatste fase in de ontwikkeling van innovaties. Grote projecten waarin de innovatie gebruikt wordt vinden plaats en de techniek is breed geaccepteerd.
Deze vijf achtereenvolgende fases beschrijven een hoeveelheid zichtbaarheid. De verschillende media, van dagbladen tot social media, worden vooral in de Peak of In ated expectations weergegeven. Deze hypefase is vaak gedurende een korte periode, waar de overige fases vaak een langere tijd duren. Om de tijd als derde dimensie aan de Hype Cycle toe te voegen, is een kleurschaal toegevoegd (afbeelding 3).
 |
| Figuur 2: Gartners’ Hype Cycle (Gartner, 2016) |
Deze kleurschaal wordt in de Hype Cycle weergegeven door de punt die de innovatie op de curve plaatst. De verdeling: minder dan 2 jaar, 2 tot 5 jaar, 5 tot 10 jaar en meer dan 10 jaar.
Voor de cursus Innovatiemanagement van de Vastgoed Business School is in samenwerking met het platform Economie en Ruimte en PVM de Hype Cycle geadopteerd en vertaald voor Nederlands gebruik: De innovatiecurve. De InnovatieCurve® kan worden beschouwd als middel om de veelheid aan informatie over innovaties en ontwikkelingen gecentreerd te verwerken in een overzichtelijke curve.
De InnovatieCurve® kan worden toegepast in overlegsituaties, om professionals binnen een bepaalde sector om de tafel te krijgen en te laten discussiëren over de toekomst van de sector. Aan de hand van projecten in de praktijk wordt een innovatiecurve gevuld met relevante innovaties en ontwikkelingen. Op eenzelfde manier is een innovatiedatabase via de innovatiecurve opgestart. Deze database, die voor iedereen beschikbaar is, verdeelt innovaties in relevante en prikkelende thema’s. Een van de voorbeelden is de case waarin gewerkt wordt aan een State-of-the-Art sociale huurwoning, een opzet van deze innovatiecurve is weergegeven in afbeelding 3.
“De InnovatieCurve® kan worden beschouwd als middel om de veelheid aan informatie over innovaties en ontwikkelingen gecentreerd te verwerken in een overzichtelijke curve.”
De uitdaging om binnen de conservatieve bouwwereld innovatie op de kaart te zetten, wordt met de InnovatieCurve® opgepakt. De InnovatieCurve® kan dienen als handvat om bezig te blijven met innovaties, als verwerkplek voor de veelheid aan informatie over innovaties en als basis voor overleg en discussie.
 |
| Afbeelding 3: De InnovatieCurve® over een State-of-the-Art sociale huurwoning (http://www.economie-ruimte.nl/E-R-Innovatiecurve/) |
Bronvermelding
Gartner. (2016). Gartner Hype Cycle. Geraadpleegd op 25 januari 2016, van http://www.gartner.com/technology/rese- arch/methodologies/hype-cycle.jsp
Hartholt, S.(2014, 28 augustus) Groei Airbnb zet door: record van 425.000 huurders per nacht. HP De Tijd. Geraad- pleegd op 25 januari 2015, van http://www.hpdetijd. nl/2014-08-28/groei-airbnb-zet-door-record-van-425-000- huurders-per-nacht/
Kreanova. (2015). Creating innovation.
Rogers, M. E. (2003) Di usion of Innovations. Vijfde druk, Free press, New York.