Ik weet het vastgoed – Periculum in mora

Editie: 28 - CRISES

Published on: 08 maart 2021

Er zit gevaar in uitstel. Je kan wel wachten met iets vervelends, maar uiteindelijk krijg je het toch op je dak. Uitstel van executie dus… Pak de koe gewoon bij de horens, zeg ik altijd. 

Maar goed, dat vonden ze dus niet in de jaren ’80 en ‘90. Toen was de stikstofproblematiek al zichtbaar. Als men toen ingegrepen had, was het probleem nu niet zo groot geworden. In die zin zijn de zorgen van de meer traditionele bouwheren in feite krokodillentranen. Of simpelweg grote naïviteit, dat kan ook… Als je écht serieus niets aan hebt zien komen, dan was het beton waar je onder zat wel heel groot. En zo moeilijk is het niet, laat de Wildopvang Avolare zien: stikstofloos bouwen midden in Natura2000.


Stikstof (N2) is een kleur- en reukloos gas. De lucht bestaat voor 78% uit stikstof. Maar het wordt pas een probleem als de stikstof een reactie aangaat met een andere stof. Dan hebben we het over stikstofoxiden (NOx) die ontstaan bij verbranding, in een auto, een cv-ketel of in de industrie en over ammoniak (NH3) dat ontstaat door mest in de veeteelt (RIVM, n.d.). Het vingertje wijzen tussen de boeren en de bouw is dus zinloos, want het kwaad geschied door beiden: de bouw levert het meeste stikstofoxide, de boeren de meeste ammoniak. 

Emissievrij bouwen vergt het gebruik van schone natuurlijke materialen

De bouw moet dus verantwoordelijkheid nemen en de uitstoot beperken, door voor schonere bouwmethoden te kiezen, zoals houtbouw. Het wiel hoeft echt niet opnieuw uitgevonden te worden. Emissievrij bouwen vergt het gebruik van schone natuurlijke materialen. Formeel hoef je de uitstoot veroorzaakt bij de productie van bouwmaterialen niet eens mee te nemen in de berekening van de stikstofuitstoot, terwijl er juist bij het produceren van bouwmaterialen  veel stikstof en CO2 wordt uitgestoten (Favier et al., 2018) Denk daarbij aan chemische fabrieken, productie van isolatiemateriaal en kunststoffen, staalfabrieken, glasproducenten en metaalgieterijen. Op zich een overzichtelijk aantal, maar wel relatief veel stikstof uitstoot. Bouwen in hout en natuurlijk materialen ondervangt de emissie bij de productie van deze materialen (Buijs et al., 2019).  

Figuur 1: Deze infographic toont aan hoe er emissieloosemmissiloos gebouwd kan worden door een houten, lichtgewicht prefab bouwwijze toe te passen, waarbij er elektrisch vervoerd, getild en gegraven kan worden. 

 

Houtbouw is een lichtgewicht prefab bouwwijze waardoor je met veel minder vrachtwagens kan toeleveren, de elementen elektrisch kan vervoeren en door de prefab een stortvloed van bestelbusjes van onderaannemers flink beperkt blijft. Je kan op een lichtere fundering bouwen, wat veel beton scheelt maar ook veel zwaar graafwerk; minder en kleinere graafmachines en shovels kunnen volstaan, die elektrisch kunnen werken. De lichte houten bouwelementen zijn elektrisch te tillen, in tegenstelling tot de zware betonnen elementen die alleen met een zware dieselkraan zijn te tillen.

Figuur 2: Wildopvang Avolare in Doorwerth, emmissieloos gebouwd, midden in Natura2000 gebied. Oplevering gebouw maart 2021, in gebruik juni 2021.

Wildopvang Avolare, volledig omringd door Natura2000, kon zonder stikstofproblematiek in hout gewoon gebouwd worden

Klinkt mooi, hè? Gelukkig kan het ook echt, dat bewijst de Wildopvang Avolare in Doorwerth. Natuurlijk ligt een wildopvang dicht bij de natuur, hier zelfs volledig omringd door Natura2000. Het gebouw herbergt gespecialiseerde intensive care, herstel afdelingen en binnen- en buitenverblijven, waar jaarlijks 6.000 wilde dieren kunnen herstellen en voorbereid worden op een herplaatsing in de natuur. In Nederland is er geen wild- en vogelopvang in deze vorm. Het gebouw wordt geheel in hout opgetrokken, aangevuld met natuurlijke en hergebruikte materialen. Uiteraard is het natuurinclusief ontworpen en wordt het omringd door een ecologisch ingericht landschap. Het gebouw is gasloos, energieleverend en de dierenambulances rijden straks elektrisch. 

Hout slaat stikstof en CO2 op tijdens groei, dus houten gebouwen zijn stikstof en CO2 negatief!

Het is dus goed mogelijk om zo goed als emissieloos te bouwen en het is zonder meer mogelijk om woningbouw- en utiliteitsbouwprojecten tot 4 á 5 lagen gewoon in hout te bouwen (Ronald Rovers, 2019). Indien we dan ook nog meenemen dat natuurlijke materialen als hout zowel stikstof als CO2 wegvangt tijdens groei en dus opslaat, hebben we het over stikstof en CO2 negatieve gebouwen. En, net als met corona, is negatief positief!

 

Bronnen:

Buijs, M., Swart, A.J., Menkveld, N., Duijn, S., Buiting, K., Van Balen, A., & Mulder, A. (2019). Stikstof waait breed uit over sectoren. Geraadpleegd van https://insights.abnamro.nl/2019/10/stikstof-waait-breed-uit-over-sectoren/#:~:text=Hoe%20meer%20bolletjes%2C%20des%20te,op%20uitbreiding%20van%20de%20bedrijfsactiviteiten

Favier, A., De Wolf, C., & Scrivener, K. (2018). A sustainable future for the European Cement and Concrete Industry. Geraadpleegd van https://www.research-collection.ethz.ch/handle/20.500.11850/301843 

RIVM (n.d.). Stikstof. Geraadpleegd van https://www.rivm.nl/stikstof 

Ronal Rovers (2019). Hoogbouw: nergens goed voor. Geraadpleegd van http://ronaldrovers.nl/hoogbouw-nergens-goed-voor/#:~:text=Er%20is%20voor%20een%20architect,er%20zijn%20handtekening%20mee%20achterlaten.&text=1%20Er%20heerst%20het%20waanidee,te%20bereiken%20is%20met%20hoogbouw

 

Mail the editors