Afstudeerder TU/e: Beyond Reality
Editie: 23.2 - Digitalisering in de vastgoedsector
Published on: 16 maart 2016
Het effect van een Virtual Reality ervaring op de gebruikersacceptatie van Smart Homes
Het effect van een Virtual Reality ervaring op de gebruikersacceptatie van Smart Homes
Patrick Honselaar is direct na zijn afstuderen begonnen bij Heijmans Vastgoed & Woningbouw B.V. als adviseur in Energie en Duurzaamheid. In hoofdlijnen houdt hij zich voornamelijk bezig met Heijmans’ SlimWonen visie, waarbij alle nieuwe eengezinskoopwoningen standaard voorzien worden van huisbesturing. |
Sanne Scharnigg is fulltime aan de slag gegaan bij Smeets Bouw B.V. als planvoorbereider / calculator. In deze veelzijdige functie is zij verantwoordelijk voor het begeleiden van de uitwerking van projectplannen vanaf de initiatieffase tot en met de overdracht naar de uitvoering. |
Terug in de tijd. Midden jaren tachtig. Nederland zit aan de buis gekluisterd. De eigenaardige televisiewetenschapper Chriet Titulaer geeft een kijkje in de toekomst. Woningen die aangesloten gaan worden op glasvezel. Enkele jaren later, het Huis van de Toekomst, met allerlei vernuftigheden op het gebied van technologie en elektronica om zo het alledaagse leven te vergemakkelijken. De wereld van morgen die fundamenteel gaat veranderen. Is deze man wel goed wijs? Eén ding is zeker: hij liep lichtjaren vooruit op zijn generatiegenoten. Nu, dertig jaar later, staan we aan de vooravond van het grootschalige Internet of Things en Big Data tijdperk. Smart City initiatieven schieten als paddenstoelen uit de grond. In dit kader presenteren Smart Homes zichzelf als een nieuw type woning binnen de vastgoedmarkt. Maar waarom woont nog bijna niemand in een Smart Home?
Begripsvorming als onderdeel van bewustwording
In beginsel rijst de vraag: wat is een Smart Home? Een Smart Home is een woonomgeving waarin technologie en ruimte consequent geïntegreerd zijn om zodoende een intelligente en comfortabele manier van leven te realiseren voor de bewoners. Hierbij wordt ook vaak gerefereerd aan domotica, huisautomatisering of sensor-gestuurde, intelligente woningen. Het voornaamste gedachtengoed bij een dergelijke woning is om de bewoner te kunnen voorzien in haar behoeften en comforteisen (Bierhoff, et al., 2007). Sinds haar ontstaan heeft de Smart Home moeite gehad om de vastgoedmarkt te betreden en is haar potentieel grotendeels onbenut gebleven. Er zijn verscheidene redenen voor deze langzame toetreding, waaronder kosten, het gebrek aan bewustzijn bij de klant, privacy- en beveiligingszorgen, de beperkte interoperabiliteit van de Smart Home technologie en de mismatch tussen de markt en de eindgebruiker (Ehrenhard, et al., 2014). Al deze barrières voor de ingebruikname van Smart Homes hebben een gemeenschappelijk raakvlak: een lage gebruikersacceptatie van de technologieën binnen een Smart Home. Vraag en aanbod dienen beter op elkaar afgestemd te worden, maar wellicht nog belangrijker: de potentiële bewoner of klant moet bereikt worden. Er zijn tal van bedrijven die hun brood verdienen met het ontwikkelen van slimme technologie, maar slim wordt al gauw gekoppeld aan duur. De potentiële klant is onvoldoende bewust van hetgeen de technologie voor hem of haar kan betekenen. Om het Smart Home concept beter onder de aandacht te krijgen, dient meer gefocust te worden op het sociale in plaats van het technologische aspect. Hiervoor dienen eerst de factoren die de gebruikersacceptatie van een Smart Home beïnvloeden in kaart gebracht te worden.
Een verschuiving van het technologische naar het sociale aspect is nodig om de Smart Home implementatie te bevorderen.
Onderzoek en implementatie Virtual Reality
Tegenwoordig richt veel onderzoek zich specifiek op Smart Home technologie, terwijl onderzoek naar de gebruikersacceptatie hiervan schaars is, vooral op het gebied van volledig geautomatiseerde toepassingen en (sensor)netwerken van apparaten. Het creëren van gebruikersbewustwording door middel van een kennismaking met deze technologieën kan de implementatie van Smart Homes sterk bevorderen (Sanders, 2002). Binnen dit onderzoek is de gebruikerservaring versterkt door middel van een experiment met Virtual Reality (VR). Om het effect van de ervaring te valideren is het experiment begeleid door een voor- en na-enquête, welke zijn afgeleid uit een nieuw ontwikkeld, statistisch gebruikersacceptatiemodel. De ervaring zelf betrof een in BIM ontwikkelde Smart Home met tal van slimme technologie toepassingen, welke door middel van een audio-ondersteunde, vrij te navigeren tour beleefd konden worden met behulp van een VR-bril, handbedieningsinstrument en Powerwall. Aangezien VR resultaten in grote mate overeenkomen met in werkelijkheid behaalde resultaten, wordt de aanname, dat potentiële relaties van het gebruikersacceptatiemodel te valideren zijn met behulp van VR en een voor- en na-survey, ondersteund. Verschillende interacties en activiteiten zijn geprogrammeerd om deelnemers de Smart Home en haar technologieën te laten ervaren. De interacties tussen technologie en deelnemer die plaatsvinden gedurende het experiment zijn geverifieerd door een sensortechnologiebedrijf om zodoende een realistisch en marktconform beeld te schetsen van een huidige Smart Home. Hierbij moet gedacht worden aan toepassingen op het gebied van comfort, energiebesparingen, veiligheid en luxe, zoals automatische verlichting en sfeerbepalingen, slim witgoed, home entertainment, huis verlaten scenes en beveiliging.
Bevindingen
Het realisme van de gesimuleerde situatie werd aanzienlijk vergroot doordat de 134 deelnemers in staat waren vrij te bewegen door de Smart Home. Analyses vanuit de enquêtes en waarnemingen wijzen uit dat 90 procent van de deelnemers ervoer dat de VR ervaring heeft geholpen om beter te begrijpen wat Smart Home technologie voor hen kan betekenen. Dit percentage laat zien dat er nog een hoop winst te boeken valt voor technologiebedrijven en aanverwanten. De kloof tussen de technologische ontwikkeling en de kennis van de doelgroep hierover dient verkleind te worden.
Dat Virtual Reality hieraan kan bijdragen wordt ook ondersteund door de bevindingen dat meer dan 60 procent van de deelnemers van mening was dat de VR ervaring hun houding ten opzichte van Smart Homes heeft veranderd en hun mening heeft beïnvloed aangaande het gebruik van Smart Home technologie. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat intentie tot gebruik, die in dit onderzoek gemeten wordt, iets anders is dan daadwerkelijk gebruik. Echter, eerder onderzoek laat zien dat de intentie wel de sterkste voorspeller is voor het fysiek gebruiken van een product of woning (Venkatesh, et al., 2003).
Uit het opgestelde statistische gebruikersacceptatiemodel kwam naar voren dat van de drie hoofdpijlers bruikbaarheid, gebruiksgemak en ondersteunende condities, gebruiksgemak wordt aangeduid als de belangrijkste voorspeller van intentie tot gebruik. In het model waren ook een aantal interactievariabelen toegepast. Hieruit kon worden opgemaakt dat betere ondersteunende condities bij het gebruiken van Smart Home technologie vereist zijn voor ouderen, aangezien zij meer afhankelijk hiervan zijn. Deelnemers die minder beïnvloedbaar zijn door hun omgeving besteden meer aandacht aan de inhoud van de ondersteunende service achter de technologie. Men kan slimme technologie ook als mode item beschouwen, om aan buren of familie te kunnen laten zien hoe innovatief ze wel niet zijn. Iemand die hier ongevoelig voor is, zal naar meerdere aspecten kijken alvorens een afgewogen beslissing te maken. Daarnaast kan geconcludeerd worden dat zij die reeds meerdere innovatieve technologieën bezitten of waar kennis over Smart Homes ontbreekt, meer geneigd zijn om slimme technologie te gebruiken als ze het gebruiksgemak inzien. Aansluitend kwam naar voren dat, indien men momenteel vrijwel geen van deze technologie in huis heeft, men meer geneigd is om naar de bruikbaarheid van slimme technologie te kijken. De intentie tot gebruik was na het experiment significant toegenomen bij de deelnemers, hetgeen aantoont dat de gebruikersacceptatie van Smart Homes versterkt kan worden door een VR-ervaring.
Toekomstperspectief
Het succesvol introduceren van slimme technologie aan de hand van VR kan een katalysator vormen voor nieuwe gebieden van VR implementaties. Voor veel bedrijven en organisaties kan VR de ontbrekende marketing tool zijn om hun producten op de markt te brengen en om te communiceren met verschillende partijen. Vice versa, als de technologie waarneembaar en tastbaar is, kunnen klanten meer bewust worden van hetgeen ze potentieel gaan kopen. Specifiek voor de bouwwereld kunnen partijen geënthousiasmeerd worden voor een (bouw)project, klanten kunnen het project vóór de bouw ervaren, bouwfouten kunnen eerder worden gedetecteerd en het visuele aspect kan de communicatie versterken en helpen consensus te bereiken. De verwachting is dat VR en Smart Homes een veel grotere rol zullen gaan spelen in de maatschappij in de nabije toekomst.
“Virtual Reality en Smart Homes gaan in de nabije toekomst een veel grotere rol spelen in de maatschappij.”
In het Internet of Things en Big Data tijdperk wordt het steeds belangrijker om zoveel mogelijk elementen van een IP-adres te voorzien. Hierdoor kunnen complete steden met elkaar communiceren, als grote net werken van sensoren. Waar een sensor net werk uit nodes bestaat, kunnen Smart Homes tezamen met andere slimme gebouwen de bouwstenen vormen voor een Smart City.
“Smart Homes kunnen tezamen met andere slimme gebouwen de nodes vormen van een Smart City.”
Technologie kan zoveel meer inzichtelijk maken en daarmee ook meer controle geven. De vraag hierbij is of mensen bereid zijn om hun potentiële privacy zorgen overboord te gooien, omdat ze overtuigd zijn van de meerwaarde van de technologie. Mensen beseffen vaak niet wat ze van hun privacy reeds hebben opgegeven, door gebruik te maken van diensten als Google, Amazone, Samsung of Apple. Maar hier krijgen ze dan ook tastbare voordelen voor terug, waardoor een privacyverklaring van één van deze bedrijven al gauw geaccepteerd wordt, zonder überhaupt de voor- waarden te lezen. Al met al lijkt het slechts een kwestie van tijd voordat allerlei apparaten die al eeuwenlang in elke woning opgenomen zijn, met elkaar kunnen communiceren. Sterker nog, dit proces is onomkeerbaar en momenteel worden de eerste grote stappen al gezet om dit te verwezenlijken.
De wereld van morgen zal inderdaad veranderen, en het lijkt aanhaken of afhaken voor zowel mens, als onderneming. Wat doet u?
Afbeelding 1: Een impressie van het Virtual Reality Smart Home experiment met behulp van de VR-bril, handbediening en powerwall. |
Bronvermelding
Allameh, E. et al., (2012). The role of Smart Home in Smart Real Estate. Journal of European Real Estate Research, 5(2), pp. 156-170.
Bierhoff, I. et al., (2007). Smart home environment. In: P. R. Roe, red. Towards an inclusive future; Impact and wider potential of information and communication technologies. Brussels: COST, pp. 110‐156.
Ehrenhard, M., Kijl, B. & Nieuwenhuis, L., (2014). Market adoption barriers of multi-stakeholder technology: Smart homes for the aging population. Technological Forecasting & Social Change, Volume 89, pp. 306-315.
Sanders, E. B., (2002). From User-Centered to Participatory Design Approaches. In: J. Frascara, red. Design and the Social Sciences: Making Connections. London and New York: Taylor & Francis Inc, pp. 1-8.
Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B. & Davis, F. D., (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Quaterly, 27(3), pp. 425-478.
Mail the editors